In need of learning leaders

De transitie waar het bedrijfsleven mee te maken krijgt, is van zo’n grote omvang dat het zeer lastig is om leiders op dit moment voor te bereiden op de toekomst. Het is duidelijk dat er een nieuw soort leiderschap verlangd wordt, welke andere kwaliteiten, ziens- en werkwijzen vraagt van huidige en nieuwe leiders. Maar door de exponentiële hoeveelheid aan veranderingen, gedreven door onder andere technologische ontwikkelingen, is het haast onmogelijk in te schatten hoe de situatie over een bepaalde tijd is. Hoe bereid je je dan voor op de toekomst? Sterker nog: wáár bereid je je eigenlijk op voor?

VUCA

Als we het hebben over de veranderlijke samenleving waarin we leven, spreken we ook wel over een VUCA-environment. Hierbij staat VUCA voor Volatility, Uncertainty, Complexity en Ambiguity. In het kort wil dit zeggen dat we in een veranderlijke wereld leven waarin niet meer duidelijk is wat beïnvloed wordt door wat, waar meer dan één factor werkt, en er meer dan één waarheid geldt. Dit maakt het extra lastig voor leiders om hun leiderschap hierop aan te passen. Want wat is nu juist?

Een goed voorbeeld hierbij is HR-gerelateerd, namelijk het assessen van nieuwe kandidaten. Vroeger gebeurde dit op basis van een aantal competenties waaraan je kon zien of je met een geschikt profiel te maken had. Maar nu, wat is waar? Het ene profiel is voor een bepaalde functie bij een bepaald bedrijf op dát moment helemaal passend, maar wellicht over twee jaar al niet meer. Betekent dit dan dat de kandidaat meteen geen geschikte leider is? Nee, maar op dat moment worden andere competenties verlangd. Hier is leadership agility dus wenselijk; het vermogen van leiders om zichzelf en het team aan te passen aan nieuwe omstandigheden.

LEARNING LEADERS

Om mee te kunnen in de VUCA-omgeving is er een bepaald soort leiders nodig: de ‘Learning Leaders’. Zij zijn flexibel, leren van hun fouten, en kunnen een diversiteit aan uitdagingen aan. Hier zie je de leiderschapskwaliteiten van de toekomst duidelijk terugkomen. Het gaat hier om visionairs die de wereld om hen heen begrijpen en kunnen inschatten. Die kunnen netwerken en samenwerken, flexibel zijn en zich kunnen aanpassen aan veranderende situaties. Deze learning leaders ademen innovatie: zij beseffen zich dat dit de sleutel is tot een toekomstbestendige organisatie. Meeveren met de veranderende samenleving, inspelen op (nieuwe) situaties en voorafgaande hieraan al een nieuwe koers kunnen, en durven te, bepalen… Dit zorgt ervoor dat zij succes hebben waar anderen falen.

TOT SLOT

Wat maakt een leider een leider? Of nog beter: wat maakt een leider een goede leider? Dit verschilt… Wat in de ene situatie opgaat, raakt in een andere situatie immers kant noch wal. Dit maakt het lastig voor de leiders van vandaag en die van de toekomst om te bepalen welke vorm van leiderschap nu juist is. Bestaat de perfecte leider dan eigenlijk wel? Kort gezegd: nee. Maar wanneer een leider zich houdt aan een aantal basisprincipes en zich opstelt als een Learning Leader, komt hij wel al een heel eind.